Wstęp

Dotknęła nas konieczność prowadzenia zajęć dydaktycznych w warunkach odseparowania nauczyciela od ucznia, a ucznia od grupy rówieśniczej, klasy, sekcji czy klubu. Edukacja na odległość, edukacja zdalna, d-learning, e-learnig, m-learnig - to systemy, które umożliwiają realizację procesu dydaktycznego bez kontaktu bezpośredniego między stroną uczącą a nauczaną. 

Podwaliny edukacji na odległość należały do form korespondencyjnych i wybranych tytułów prasowych, później misję podjęło radio oraz telewizja edukacyjna. Obecnie te metody nazywane są asynchronicznymi gdyż tylko jedna ze stron (z reguły nauczyciel) prowadzi, moderuje, uczy bez możliwości zaistnienia jakiejkolwiek formy interakcji ze strony odbiorcy/odbiorców.

Postęp technologiczny umożliwia pełną synchronizację między uczestnikami zarówno
w relacji 1:1 jak również : wielu oferując przy tym prawdziwie globalny zasięg.

Na techniczną stronę edukacji na odległość składają się 4 obszary:

1. Infrastruktura – czyli drogi przysyłania, zamieszczania i odbierania informacji – obecnie wykorzystuje się rozległe sieci komputerowe w tym Internet oraz sieci telefonii komórkowych.
2. Sprzęt - pomijając formy korespondencyjne, sprzęt wykorzystywany do tworzenia, wysyłania i odbierania zasobów to nowoczesne urządzenia typu: komputer laptop, tablet, smartfon, smartwatch.
3. Formy zamieszczania i/lub przesyłania informacji – strony www, dzienniki elektroniczne, blogi, e-maile, portale społecznościowe (np.Facebook), komunikatory (np.Messenger, WhatsApp), dedykowane portale (np. Skype), dedykowane kanały dystrybucji (np. YouTube), wiadomości SMS i MMS.
4. Programy i aplikacje – czyli narzędzia do tworzenia i odbioru treści w ich różnorodnych formatach.

Część 1 – Możliwości placówek

Stały rozwój naszych placówek, unowocześnianie infrastruktury, inwestycje w sprzęt
i różnorodne szkolenia, wzrost kompetencji kadry pedagogicznej, innowacje, inicjatywy i....

… kadra pedagogiczna przebywa w domu. Wraz z dostępem do własnych pracowni, kadra pozbawiona została dostępu do łącz szerokopasmowych, 65” odbiorników TV, laptopów, tabletów, kamer, mikrofonów, urządzeń wielofunkcyjnych i jednofunkcyjnych drukarek – słowem do wszystkich zasobów placówki.

W zaistniałej sytuacji placówki nie mają możliwości

• zapewnienia infrastruktury w postaci wydajnych łączy internetowych (obszar 1)
• wyposażenia kadry w odpowiedni sprzęt niezbędny do prowadzenia edukacji na odległość (obszar 2)

 

Dyrektorzy placówek mogą wprowadzać nowe lub zmienić bądź usprawnić już istniejące formy zamieszczania i/lub przesyłania informacji (obszar 3) poprzez:

 

1. Platforma e-learnigowa / dziennik elektroniczny

Jeśli już jest to wspaniale – placówka jest gotowa do bieżących wyzwań dydaktycznych. Baza administracyjna jest założona, nauczyciele znają narzędzie, uczniowie i rodzice w jakimś zakresie również, wystarczy krótka instrukcja, zarządzenie, regulamin i do dzieła.

Zalety

• sprawne, dedykowane narzędzie do zarządzania edukacją na odległość, wyposażone
  w mechanizmy wysyłania i odbierania materiałów, ćwiczeń, linków, mailing, dziennik itp.
• wszelka aktywność dostępna dla osób zalogowanych – dane ani inne informacje nie wychodzą na forum otwarte;
• za stronę techniczną i bezpieczeństwo danych odpowiada dostawca usług;
• administrowanie nie zabiera dodatkowego czasu gdyż każdy nauczyciel sam zamieszcza swoje materiały, odbiera informację zwrotną i komunikuje się z uczestnikami zajęć;

Wady – właściwie brak, jeśli już mamy takie narzędzie – natomiast jeśli zamierzamy je nabyć to:

• zauważalnie wysoki koszt utrzymania – od 500 zł miesięcznie (zależne od ilości kont zakładanych w ramach usługi);
• założenie pełnej bazy danych czyli kont wraz z mailami dla nauczycieli, uczestników zajęć, rodziców to gigantyczna ilość danych do ręcznego wprowadzenia w system;
• z powodu powyższego punktu, zaraz po zakupie wykorzystanie tego narzędzia nie będzie możliwe;
• o ile uczestnicy zajęć i ich rodzice mają już podobne konta zakładane w ramach szkół, bardzo niechętnie podchodzą do kolejnych kont, logowań sprawdzań itp.
• przeszkolenie kadry w obecnych warunkach może być utrudnione

 

Z rozwiązania takiego przez kilka lat korzystał MDK w Kutnie, z moich informacji wynika, że obecnie wykorzystuje je tylko MDK w Chorzowie.

 

1. Strona www placówki

Wariant 1

Dodanie do strony www placówki zakładki dedykowanej nauczaniu zdalnemu.

Zalety

• błyskawiczna realizacja
• prostota wykonania - od strony technicznej
• nie wymaga dodatkowych nakładów finansowych

Wady

• w przypadku dużej ilości materiałów lub użytkowania jednej strony www przez kilku nauczycieli, bardzo szybko utracimy jej przejrzystość tym samym funkcjonalność
• ten wariant generuje dużo dodatkowych obowiązków dla administratora strony
• udzielenie uprawnień administracyjnych dla większej ilości nauczycieli może skutkować utratą kontroli nad „zapleczem” strony

Z tego wariantu powszechnie korzystają placówki wychowania pozaszkolnego.

Wariant 2

Założenie subdomeny dedykowanej nauczaniu zdalnemu

Każda placówka posiada stronę www, a każda strona musi posiadać domenę. Domena to inaczej niepowtarzalny adres internetowy np. mdkkutno.pl czy pswp.edu.pl. Domena musi być unikatowa w skali światowej dlatego ich niepowtarzalność jest sprawdzana i po pozytywnej weryfikacji rejestrowana przez krajowych lub międzynarodowych operatorów.

Subdomena jest to natomiast adres utworzony w ramach domeny głównej. Najczęściej subdomeny tworzy się w celu wydzielenia podstron lub konkretnych działów np. online.mdkkutno.pl

Zalety

• proces prosty technicznie choć bardziej skomplikowany od poprzedniej metody gdyż wymaga działań w panelu administracyjnym na serwerze dostawcy – przykład:

https://pomoc.home.pl/baza-wiedzy/nowa-subdomena

• błyskawiczny czas realizacji;
• nie wymaga dodatkowych nakładów finansowych – dostawcy usług hostingowych np. home.pl oferują darmowe założenie subdomen;
• możliwość nieodpłatnego założenia dedykowanych kont pocztowych dla kadry w formacie np. Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. – tym samym nauczyciele nie muszą udostępniać uczniom swoich prywatnych adresów;
• umożliwia zachowanie czytelności strony mimo zamieszczania dużej ilości informacji.

 

Wady

• ten wariant generuje jeszcze więcej dodatkowych obowiązków dla administratora strony;
• udzielenie uprawnień administracyjnych dla większej ilości nauczycieli może skutkować utratą kontroli nad „zapleczem” strony;
• niechęć kadry do posiadania, konieczności logowania i sprawdzania kolejnych kont.

 

Wariant ten jest chętnie wykorzystywany przez placówki wychowania pozaszkolnego.

 

Wariant 3

Poczta elektroniczna

Gdy zakup platformy e-learningowej nie jest możliwy, gdy konieczne staje się obustronna wymiana informacji typu dyrektor/nauczyciel/uczeń, gdy w administrowaniu stroną niewiele lub nic nie da się zrobić - pozostaje poczta elektroniczna.

Zalety:

• szybka;
• bezpłatna;
• obsługa praktycznie nie wymaga dodatkowych szkoleń;
• dostępna na wszystkich współczesnych typach urządzeń;
• działa na wszystkich systemach operacyjnych;
• umożliwia dopinanie załączników;
• możliwe jest założenie maili dedykowanych (przy korzystaniu z subdomen).

 

Wady

• moim zdaniem brak – może jedna: trzeba pamiętać kolejne hasło.

Zachęcam do zakładania dedykowanych maili na wzór wspomnianego wcześniej adresu Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. . Nie zapycha się prywatnej poczty, aktywność na niej pozostawia ślad pracy dydaktycznej i pozwala zachować odrobinę prywatności.

 

W części drugiej przedstawię temat/rzekę czyli programy i aplikacje

 

Sławomir Pijanowski MDK Kutno

Członek Zarządu PSWP